فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 11، شماره 4، زمستان 97 ، شماره پی در پی 42

معرّفی و بررسی سبکی اخلاق نوری

صفحه (245 - 262)
مریم محمودی(نویسنده مسئول)، نسرین ایزدی
تاریخ دریافت مقاله : پاییز 96
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : پاییز 96

چکیده
اخلاق نوری که در 1026ه. تالیف شده، نام دست نوشته ای در علم اخلاق و عرفان است که ابتدای آن از بین رفته و اطلاعی دربارۀ مولف آن در دست نیست. مولف این اثرکیست؟ او معاصر جهانگیر پادشاه و از نوادگان معین الدین واعظ فراهی است. این اثر مجموعه ای از حکایت ها و اشعاری است که همگی مربوط به قبل از قرن نهم است و سرایندۀ برخی از آنها معلوم نیست. از آنجا که بیشتر متن اثر برگرفته از منابع مختلف است، سطوح ادبی، واژگانی و نحوی نیز تابع منابع مؤلف است و نمیتوان سبک شخصی معینی برای آن مشخص کرد. سبک نوشتاری اثر یکدست نیست؛ گاهی ساده و روان و گاهی مسجّع و تکلّف آمیز است. در سطح ادبی پربسامدترین آرایه، تلمیح و تضمین است. در سطح نحوی نیز اسلوب جملات به نحو عربی نزدیک است. به نظرمیرسد یکی از مالکان متعصّب که قصد بازنویسی این اثر را داشته، قسمتهایی از این اثر را از بین برده و روی مطالبی که با عقایدش همخوانی نداشته، خط کشیده است.

کلمات کلیدی
نثر فارسی , تصحیح , نسخه خطی , اخلاق نوری , عرفان

• اخلاق ناصری.طوسی، خواجه نصیرالدین (1364)، تصحیح مجتبی مینوی و علیرضاحیدری، تهران: خوارزمی،آرین.
• اخلاق نوری (بی تا) موضوع:عرفان، فارسی.63 برگ، شماره مسلسل:5992.تالیف شده:1026.نوشته شده:1029،قم.کتابخانه عمومی آیت الله العظمی مرعشی نجفی. .
• الأعلام بمن فی تاریخ الهند من الأعلام .حسنی،عبدالحیّ بن فخرالدین (1420)، لبنان: دارابن حزم. .
• الإنسان الکامل.نسفی، عزیزالدین بن محمد(1388)،پیش گفتاراز هانری کربن، تهران: طهوری. .
• الذریعه الی اصول الشریعه.علم الهدی، سیدمرتضی، ابوالقاسم علی بن الحسین الموسوی(1363)، تصحیح ابوالقاسم گرجی، تهران: دانشگاه تهران. .
• الذریعه الی تصانیف الشیعه.آقابزرگ طهرانی، محمدحسن،(1374)، نجف: مطعبه الفری. .
• الذریعه الی مکارم الشریعه. راغب اصفهانی،حسین بن محمد(1376)،اصفهان: جامعه اصفهان، معاونیّه البحث العلمیّ. .
• آثار الشعراء فرهنگ شعرای پارسی گوی شبه قاره. إکرام، سید محمد اکرم (‌1387)، لاهور: چاپ مکتبه عرفانیه. .
• بهارستان. جامی، عبدالرحمن بن نظام (1368)، تصحیح اسماعیل حاکمی، تهران: دانشگاه تهران. .
• تاریخ ادبیات درایران. صفا، ذبیح الله(1373)، جلدپنجم ، قسمت اول، تهران: انتشارات فردوس. .
• تحفه سامی. سام میرزای صفوی(1314)،تصحیح وحیددستگردی،طهران: مطعبه ارمغان. .
• تذکره الأولیاء. عطار، محمدبن ابراهیم،(1361)،تصحیح ناصرهیّری، تهران: انتشارات گلشایی و چکامه. .
• جامع مفیدی. مستوفی بافقی، محمدمفیدبن محمود (1385)،به کوشش ایرج افشار، ج3، تهران :اساطیر. .
• جوامع الحکایات ولوامع الروایات. عوفی، سدید الدین محمد بن محمد(1386)،تصحیح امیربانومصفا(کریمی)،تهران: پژوهشگاه علوم انسانی. .
• جواهرالتفسیر. عباسی، جواد، (1379)، تهران: میراث مکتوب. .
• دیوان چشتی. خواجه معین الدین حسن بن عیاث الدین (1363) ، تهران: چاپخانه خوشه. .
• دیوان عطار. فرید الدین عطار نیشابوری(1379)، بامقدمه بدیع الزمان فروزانفر، تهران: موسسه انتشارات نگاه. .
• دیوان. معین¬الدین فراهی هروی.(1395) ، تصحیح احمد بهشتی، تهران: روزنه. .
• رساله حاتمیّه. کاشفی بیهقی، کمال الدین حسین(1392)، تصحیح میرهاشم محدث، تهران: دانشگاه تهران. .
• رساله قشیریّه. قشیری،عبدالکریم بن هوازن (1387)،تصحیح بدیع الزمان فروزانفر، تهران: زوّار. .
• روضه خلد. مجدخوافی،رکن الدین محمد(1345)،به کوشش حسین خدیوجم، تهران: کتابفروشی زوار. .
• سبک شناسی..بهار،محمدتقی(ملک الشعرا). جلد سوم، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر، سپهر. .
• سفینه سلیمانی. محمدربیع بن محمدابراهیم(1356)،تصحیح عباس فاروقی، تهران: دانشگاه تهران. .
• فهرستواره دستنوشته های ایران(دنا). درایتی، مصطفی (1389)، تهران، کتابخانه مجلس شورای اسلامی. .
• کلیات شمس. مولوی، جلال¬الدین، محمدبن محمد (1392)،بر اساس نسخه بدیع الزمان فروزانفر، به کوشش اردوان بیاتی، تهران: دوستان. .
• گلستان سعدی. مشرف الدین مصلح بن عبدالله(1368)، به کوشش خلیل خطیب رهبر.تهران: صفی علیشاه. .
• ماهنامه گوهر. خ.اجه معین الدین چشتی اجمیری.اخترچیمه، محمد (1353)، ش 18، صفحات 591-583. .
• مثنوی معنوی. مولوی.جلال الدین،محمدبن محمد(1360)،با مقدمه بدیع الزمان فروزانفر،تهران: انتشارات جاویدان. .
• مجله یغما. معین الدین چشتی ومعین الدین فراهی.گلچین معانی،احمد(1350)،ش 273،صفحات 179-177. .
• مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه. کاشانی، عزالدین محمودبن علی (1376)، تصحیح جلال الدین همایی، تهران: نشرهما. .
• هفت اورنگ. جامی، عبدالرحمن بن احمد،(1378)، تصحیح داد علی شاه، تهران: بی-جا. .
• "